Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny w gdańskiej bazylice św. Brygidy powstawał 17 lat. Został odsłonięty w sobotę przez nuncjusza apostolskiego w Polsce, abpa Salvatore Pennacchio. W uroczystości wziął udział prezydent Andrzej Duda, który odsłonił ołtarz. - Nie powstał dla ludzkiej próżności. To wotum wdzięczności Bogu - powiedział w trakcie mszy abp Leszek Sławoj-Głódź, metropolita gdański.
W Bazylice św. Brygidy w Gdańsku, Prezydent @AndrzejDuda bierze udział we Mszy Świętej, w trakcie której nastąpi poświęcenie bursztynowego Ołtarza Ojczyzny. pic.twitter.com/2F3HF9eH8V
- KancelariaPrezydenta (@prezydentpl) 16 grudnia 2017
Wysoki na prawie 12 metrów, szeroki na 12, łącznie ma 120 metrów kwadratowych. Jest największym bursztynowym ołtarzem na świecie i jest większy niż Bursztynowa Komnata. U jego stóp siedzą wykonane z brązu postaci Jana Pawła II i kardynała Stefana Wyszyńskiego. W centrum ołtarza jest obraz Matki Boskiej Jasnogórskiej z dzieciątkiem. Madonna ma rzeźbioną suknię z rzadkiej odmiany białego bursztynu. Figury mają bursztynowe korony, które poświęcił Jan Paweł II w lipcu 2001 roku. Znajduje się w nich 28 rubinów, które upamiętniają 28 robotników Wybrzeża, którzy zginęli w grudniu 1970 roku. Zostały ufundowane przez Lecha i Danutę Wałęsów.
Na pomysł budowy bursztynowego ołtarza w 2000 roku wpadł ks. Henryk Jankowski, ówczesny proboszcz kościoła św. Brygidy. Autorem projektu jest prof. Stanisław Radwański, były rektor Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Współautorem pomysłu i głównym wykonawcą jest artysta bursztynnik, Mariusz Drapikowski. Twórcami elementów ołtarza są Leszek Sobiech i Iwona Pomoryn.
- Zaproponowałem księdzu Jankowskiemu, że może stworzylibyśmy w kościele św. Brygidy kaplicę cechową bursztynników - opowiadał trójmiejskiej "Gazecie Wyborczej" Mariusz Drapikowski. - Prałat wziął mnie pod rękę, zaprowadził do prezbiterium i powiedział, że lepiej, aby powstał bursztynowy ołtarz. Odpowiedziałem, że byłby on droższy od całej bryły kościoła. "I co, boisz się?" - zapytał mnie prałat - wspominał.
Ks. Henryk Jankowski był kontrowersyjną postacią. Był kapelanem "Solidarności", jednak po 1989 roku część członków ruchu zerwała z nim kontakt. Według historyków IPN, był kontaktem operacyjnym SB.
Ks. Jankowski proboszczem kościoła św. Brygidy był do 2004 roku. Został odsunięty od pełnienia tej funkcji z powodu oskarżeń o molestowanie seksualne wysuniętych przez jednego z ministrantów. Ostatecznie rodzina ministranta wycofała oskarżenie, a ks. Jankowski został oczyszczony z zarzutów.
Jankowski słynął z zamiłowania do bogactwa. Zarzucano mu antysemityzm. Był przeciwnikiem przystąpienia Polski do UE. W 1997 arcybiskup Tadeusz Gocłowski ukarał go zakazem głoszenia kazań na 12 miesięcy za "uczynienie z ambony trybuny politycznej".
Większość materiałów szlachetnych pochodzi ze zbiórki oraz darowizn z całej Polski. - Bóg wam wszystkim zapłać. Dziękujemy za dar serca - mówił abp Sławoj-Głódź podczas odsłonięcia ołtarza. Tuż pod sklepieniem rozpościera się orzeł. Jednym z elementów ołtarza jest znak solidarności. Są także łany zboża symbolizujące eucharystię oraz bursztynowe winogrona i dwadzieścia krzyży.
Bursztyn wykorzystany do budowy ołtarza jest w różnych kolorach: słomkowym, koniakowym, matowym białym, matowym miodowym oraz ciemnej wiśni.