- Stoję tu przed pomnikiem w Yad Vashem jako człowiek i jako Niemiec. Stoję przed pomnikiem, czytam nazwiska ofiar, słyszę ich opowieści i chylę czoło w głębokim smutku - mówi prezydent Niemiec.
- Ci którzy dopuścili się tej zbrodni, byli Niemcami. Także ci, którzy milczeli, byli Niemcami - zaznacza. - Ta największa zbrodnia w historii jest winą moich rodaków. Najstraszniejsza wojna w dziejach miała początek właśnie w moim kraju - dodaje.
Głos zabiera prezydent Niemiec, Frank-Walter Steinmeier. - To prawdziwy zaszczyt i dar, być tutaj z wami w Yad Vashem. To właśnie tu płonie płomień wiecznej pamięci ofiar Holokaustu - mówi.
- Ogrom ludobójstwa, z którym musiał zmierzyć się naród żydowski, jest niezmierzony. Miałem zaszczyt poznać wiele osób ocalałych z Zagłady. Tym osobom musimy być wdzięczni - mówi książę Karol. Przytacza też historię swojej babki Alicji, która pomagała w ukrywaniu żydowskiej rodziny w okupowanych Atenach. - To ogromny powód do dumy dla mojej rodziny - mówi książę Karol.
Po prezydencie Francji głos zabiera przedstawiciel brytyjskiej rodziny królewskiej, książę Karol.
- Tu w Yad Vashem musimy pamiętać, że rasizm i antysemityzm to trucizny, które są niezwykle toksyczne w skutkach. Wierzę, że edukacja jest właściwym antidotum. To ona uchroni nas przez antysemityzmem, przed rasizmem - mówi Macron, podkreślając, że historia pokazuje, iż rosnący antysemityzm wielokrotnie poprzedzał kryzysy demokracji.
- Antysemityzm to nie jest problem Żydów. To jest przede wszystkim problem innych - mówi Macron. - Musimy dbać o prawa człowieka, walczyć z antysemityzmem, ksenofobią i rasizmem, które się odradzają - podkreśla prezydent Francji.
#WHF2020JLM
— Yad Vashem (@yadvashem) January 23, 2020
President of France @EmmanuelMacron is speaking to the esteemed guests at the #WorldHolocaustForum on the Mount of Remembrance
Watch it live: https://t.co/ocQ80WVbF9 pic.twitter.com/1y29BX3LoT
- Musimy mówić prawdę wszystkim pokoleniom, musimy powtarzać świadectwo tych strasznych wydarzeniach. Chcę podziękować instytutowi Yad Vashem za zachowanie wszystkich tych nazwisk, wszystkich twarzy ocalałych, wszystkich ofiar Holakaustu. To nie jest tylko historia, którą można interpretować w taki czy w inny sposób. Nie, to jest sprawiedliwość - mówi prezydent Francji. - W moim kraju też działy się straszne rzeczy. Musimy pamiętać i kontynuować dialog, musimy być zjednoczeni - dodaje.
Głos zabiera prezydent Francji, Emmanuel Macron. - Jestem wzruszony, że mogę tu być - mówi.
Komentatorzy zwracają uwagę, że wystąpienie Putina - wbrew przypuszczeniom niektórych - było dość spokojne. Prezydent Rosji nie powtórzył agresywnej narracji dotyczącej Polski.
"Pierwsza myśl jeśli chodzi o wystąpienie Putina: Subverting expectactions" - pisze Michał Kolanko z "Rzeczpospolitej".
"Spokojne, merytoryczne, nieagresywne wystąpienie Putina zrobiło z państwa PiS - w odbiorze międzynarodowym - pieniaczy w stylu rubasznego czerepu waszmościów. Tak się właśnie gra w dyplomatyczne szachy. Prof. Bartoszewski dawno temu was rozszyfrował. Ale to jest bardzo smutne" - pisze Przemysław Szubartowicz, redaktor naczelny portalu wiadomo.co.
Pierwsza myśl jeśli chodzi o wystąpienie Putina:
— Michał Kolanko (@michal_kolanko) January 23, 2020
Subverting expectactions
Spokojne, merytoryczne, nieagresywne wystąpienie Putina zrobiło z państwa PiS - w odbiorze międzynarodowym - pieniaczy w stylu rubasznego czerepu waszmościów. Tak się właśnie gra w dyplomatyczne szachy. Prof. Bartoszewski dawno temu was rozszyfrował. Ale to jest bardzo smutne.
— Przem.Szubartowicz (@PSzubartowicz) January 23, 2020
Wiceprezydent USA uwzględnił w swoim wystąpieniu perspektywę Polski - opowiedział historię obozu w Oświęcimiu.
- Naziści nadali polskiemu miastu niemiecką nazwę, chcąc wykorzenić polską kulturę. Gdy żołnierze otworzyli bramę obozu, znaleźli siedem tysięcy więźniów, setki tysięcy dokumentów świadczących o morderstwach. Przez pięć lat istnienia zginęło w Auschwitz milion istnień - powiedział.
Po raz kolejny na Światowym Forum Holokaustu pojawił się temat Iranu.
- Jest jeden kraj na świecie, który zaprzecza Holocaustowi i zagraża Izraelowi. Musimy mu stawić czoła. To Islamska Republika Iranu - mówi Mike Pence.
- Musimy okazać siłę i odwagę, aby to, co stało się podczas Holokaustu, nigdy się nie powtórzyło - mówi wiceprezydent USA Mike Pence.
#WHF2020JLM
— Yad Vashem (@yadvashem) January 23, 2020
US @VP Michael R. Pence is addressing the distinguished delegations from countries across Europe, North America and beyond at the #WorldHolocaustForum
Watch it live: https://t.co/g9NugkDgHp pic.twitter.com/Ks6mXi1dCV
Putin podkreślił także, że Holokaust musi być lekcją dla świata, która musi być przekazywana "bez przemilczeń". - Holokaust nie może być elementem politycznej koniunktury, to niedopuszczalne - zaznaczył.
- Przestępstwo Holokaustu miało wspólników. Obozy śmierci były prowadzone nie tylko przez nazistów, ale przez ich popleczników w różnych krajach, który prześcigali się w okrucieństwie - powiedział Władimir Putin.
Putin in hint at spat with Poland: "These death camps were operated not just by Nazis but by their henchmen in various countries."
— Raoul Wootliff (@RaoulWootliff) January 23, 2020
Putin podkreślił, że podczas Holokaustu ucierpieli obywatele różnych krajów. - Na Ukrainie to 1,5 mln, na Litwie 220 tysięcy, czyli 90 procent przedwojennej ludności w tym państwie. Na Litwie Holocaust przeżyło tylko kilkuset Żydów - wymieniał.
Prezydent Rosji podkreśla zasługi Armii Czerwonej i podkreśla, że Federacja Rosyjska "nigdy nie wybaczy Holokaustu".
- Zapłaciliśmy jako świat straszliwą cenę. Pamięć o Holokauście musi trwać, pamięć o ofiarach musi trwać - mówi. - Rosja będzie bronić prawdy i sprawiedliwości o wojnie i jestem pewny, że zgodzi się z tym każdy uczestnik tego Forum - dodaje Putin.
Przemówienie rozpoczyna Władimir Putin.
- Musimy zatrzymać antysemityzm. Kto by pomyślał, że Żydzi będą znowu bali się chodzić ulicami Europy, mając na sobie żydowskie symbole? Kto by pomyślał, że synagogi będą znowu atakowane? - pyta szef Światowego Forum Holokaustu, Mosze Kantor.
#WHF2020JLM
— Yad Vashem (@yadvashem) January 23, 2020
President of the #WorldHolocaustForum Foundation @moshekantoreng is addressing the delegates and honored guests, urging them to join the fight against contemporary #antisemitism
Watch it live: https://t.co/P1O8Ofgivn pic.twitter.com/5wCqNftcOl
- Wzywam wszystkie rządy do wspólnego stawienia czoła Iranowi - mówi Netanjahu. Jego wystąpieniu przysłuchują się światowi przywódcy.
Zapowiedziano już, że wkrótce wystąpi Władimir Putin. Na razie głos zabrał premier Izraela Benjamin Netanjahu. - Drodzy goście, wszyscy ocaleni z Holokaustu, wszyscy zgromadzeni, dziękuję wam. Wróciliśmy dziś z prezydentem Izraela i prezydentem Putinem ze wspaniałej uroczystości odsłonięcia pomnika ofiar blokady Leningradu. To wspaniały symbol walki z nazizmem. Nigdy nie będzie kolejnego Holokaustu! - mówi Netanjahu.
"Wśród przykładów współczesnego antysemityzmu wymienionych w nagraniu na rozpoczęcie uroczystości w Jerozolimie znalazło się spalenie kukły Żyda przez Piotra Rybaka w 2015 r." - zwraca uwagę Magdalena Paciorek z TOK FM.
Później pokazano także ujęcie, na którym widać polskie flagi w otoczeniu rac - najprawdopodobniej to zdjęcia z Marszu Niepodległości.
Wśród przykładów współczesnego antysemityzmu wymienionych w nagraniu na rozpoczęcie uroczystości w Jerozolimie znalazło się spalenie kukły Żyda przez Piotra Rybaka w 2015 r. pic.twitter.com/ZABTDvno78
— Magda Paciorek (@PaciorekMagda) January 23, 2020
- Jesteśmy tu, by pamiętać i nigdy nie zapomnieć. Dziękuję wam za zjednoczenie i solidarność z narodem żydowskim - mówi prezydent Izraela Reuwen Riwlin.
#WHF2020JLM@PresidentRuvi is giving the opening speech at the Fifth #WorldHolocaustForum
— Yad Vashem (@yadvashem) January 23, 2020
Watch it live: https://t.co/r5mgXEax3D pic.twitter.com/XuhfLURPTS
Zaczęły się główne uroczystości w Yad Vashem. Zgromadzonym pokazano film, na którym widać, jak przez lata obchodzono kolejne rocznice wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Na jednym ze zdjęć widać uroczystości w Polsce. Pokazano także byłego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego.
Premier Izraela Benjamin Netanjahu również zabrał głos po odsłonięciu pomnika ofiar blokady Leningradu. Podkreślił wagę radzieckiego "poświęcenia i wkładu" podczas II wojny światowej. - Nie możemy ani przez sekundę zamazywać poświęcenia i wkładu byłego Związku Radzieckiego w pokonanie nazistowskiego potwora - zaznaczył, ctowany przez "The Times of Israel".
Główne uroczystości na Światowym Forum Holokaustu rozpoczną się wkrótce.
Po odsłonięcia pomnika głos zabrał prezydent Władimir Putin. - To wspaniały pomnik, który będzie trwał długo, mam nadzieję, że przez wieki - mówił prezydent Rosji, cytowany przez "Times of Israel". Mówi także o konieczności pielęgnowania prawdy historycznej. - Dziękuję wam - kończy Putin, a jego wystąpienie wieńczą gromkie brawa.
Happening now in #jerusalem @netanyahu and Vladimir Putin walk in to inaugurate the Leningrad Siege memorial in Gan Sacher. The Memorial was approved by my arts committee. pic.twitter.com/PiuXlnTHZr
— ??? ??? ???? Fleur Hassan-Nahoum (@FleurHassanN) January 23, 2020
Przed głównymi uroczystościami w Jerozolimie trwa ceremonia otwarcia pomnika ofiar blokady Leningradu - relacjonuje Michał Potocki, dziennikarz "Dziennika Gazety Prawnej".
Jako wstęp przed głównymi uroczystościami w Jerozolimie trwa ceremonia otwarcia pomnika ofiar blokady Leningradu. pic.twitter.com/2IbPhoi4Mn
— Michał Potocki (@mwpotocki) January 23, 2020
Tymczasem prezydent Andrzej Duda rozesłał do światowych mediów list otwarty, w którym podkreśla, że "prawda o Holokauście nie może umrzeć. Nie wolno jej zniekształcać i instrumentalizować dla jakichkolwiek motywów". "Aby kształtować przyszłość świata, musimy pogłębiać wiedzę o tym, co wydarzyło się 75 lat temu, w sercu Europy, i o czym nie przestają nam przypominać pozostający jeszcze przy życiu ocaleni z Holokaustu" - pisze prezydent Polski.
List Andrzeja Dudy opublikowały m.in. "Le Figaro", "Die Welt" i "Washington Post".
Na Światowe Forum Holokaustu zjechali już światowi przywódcy. Jest m.in. prezydent Rosji, Władimir Putin. Niedługo rozpoczną się oficjalne przemówienia.
Dyrektor instytutu w Yad Vashem w Jerozolimie powiedział, że "jest mu bardzo przykro, iż polski prezydent Andrzej Duda zdecydował się nie przyjeżdżać na V Światowe Forum Holokaustu". - Doszło do niezrozumienia celów, które przyświecają temu wydarzeniu w Yad Vashem w Jerozolimie - zaznaczył na konferencji prasowej. Z kolei szef fundacji Światowego Forum Holokaustu Mosze Kantor podkreślił, że prezydent Andrzej Duda otrzymał propozycję, by jako pierwszy przemawiał podczas środowej, oficjalnej kolacji w domu prezydenta Izraela. - Niestety ją odrzucił - zaznaczył.
W Yad Vashem poza wspomnianym już prezydentem Rosji przemawiać będą także prezydent Francji Emmanuel Macron, wiceprezydent USA Mike Pence, brytyjski następca tronu książę Karol i prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier.
Strona Polska obawia się, że podczas obchodów dojdzie do "próby zniekształcenia prawdy historycznej". Premier Mateusz Morawiecki na antenie radiowej Jedynki przyznał, że Polska jest przygotowana na taki scenariusz i wie, jak zareagować. - Zrobimy to w sposób spokojny, konsekwentny, ale jednocześnie w pełni pokazujący prawdę. W mediach całego świata przedstawiamy, w jaki sposób należy patrzeć na wybuch II wojny światowej. Jesteśmy gotowi, żeby odpowiedzieć na to, co się dzisiaj ewentualnie stanie - zaznaczył w czwartek rano.
Jak dodał, nieuwzględnienie w programie przemówienia Andrzeja Dudy to "polityczna, prowokacyjna gra prezydenta Rosji".
Mateusz Morawiecki o obchodach w Jad Waszem: To prowokacyjna gra prezydenta Rosji
Premier Mateusz Morawiecki powiedział, że nieuwzględnienie wystąpienia prezydenta Andrzeja Dudy na Światowym Forum Holokaustu to "prowokacyjna gra" prezydenta Rosji Władimira Putina. Zapowiedział także, że Polska "nie odstąpi od prawdy historycznej".
Polska będzie reprezentowana na Forum przez ambasadora Polski w Izraelu Marka Magierowskiego. Zabraknie prezydenta Polski, Andrzeja Dudy, który odmówił udziału w uroczystościach, bo w programie Forum nie znalazło się jego przemówienie. Głos zabrać ma za to Władimir Putin, który w grudniu oskarżał Polskę o współudział w wybuchu II wojny światowej i o współpracę z Hitlerem.
Jak Duda tłumaczył swoją nieobecność? - To jest mój protest przeciwko niesprawiedliwości historycznej - tłumaczył prezydent w wywiadzie udzielonym Polskiemu Radiu.
- To jest mój protest przeciwko niesprawiedliwości historycznej - tak o swej nieobecności w Jerozolimie mówi w specjalnym wywiadzie dla Programu Pierwszego Polskiego Radia prezydent Andrzej Duda.
Już niedługo w Yad Vashem w Jerozolimie rozpocznie się Światowe Forum Holokaustu w ramach obchodów 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Ich organizatorem jest fundacja założona przez Mosze Kantora, rosyjskiego oligarchę żydowskiego pochodzenia. W wydarzeniu ma wziąć udział około 40 przywódców i ważnych osobistości z Europy, Ameryki Północnej i Australii, między innymi prezydenci Francji, Niemiec, Włoch oraz Rosji.
Kanonizacja Jana Pawła II nie powinna się odbyć? "Mamy coraz więcej danych, że tuszował pedofilię"
Tatry całkowicie zamknięte dla turystów. "Po raz pierwszy w historii"
Podhale. Nie kursują pociągi, dramat na drogach. Policja eskortuje piaskarki
Tatry. Turyści opuścili zaśnieżone schronisko w Dolinie Pięciu Stawów
Pod Wuhłedarem Ukraińcy zmiażdżyli uderzenie Rosjan. Na tym jednak koniec optymizmu