Afera lekowa. Milion z³otych kary dla apteki? Niejasne interpretacje Ministerstwa Zdrowia

Afera lekowa. Nawet milion z³otych kary mo¿e zap³aciæ apteka z Pomorza za sprzeda¿ insuliny poni¿ej ustalonej przez Ministerstwo Zdrowia mar¿y. Dodajmy, ¿e zgodnie z interpretacj± resortu wyprowadzenie tego samego i innych leków za granicê jest jak najbardziej legalne, a przestrzeganie sztywnych mar¿ nie jest konieczne. Ministerstwo przypomnia³o sobie o ³amaniu przepisów przez apteki, dopiero gdy ujawnili¶my pewne dziwne decyzje wydawane w siedzibie Ministerstwa Zdrowia.

Przedstawiamy kolejn± czê¶æ naszych ustaleñ dotycz±cych pokrêtnej polityki resortu zdrowia i problemów z dostêpno¶ci± leków.

Dwa tygodnie temu upublicznili¶my pisma wystawiane przez dyrektorów z Ministerstwa Zdrowia. Zezwalali oni hurtowniom sprzedawaæ leki za granicê bez konieczno¶ci przestrzegania sztywnych mar¿. W praktyce oznacza to gigantyczne zarobki i wielk± op³acalno¶æ wywo¿enia wielu nowoczesnych medykamentów z kraju, których czêsto brakuje dla polskich pacjentów. Je¿eli hurtownik sprzedaje lek do apteki, zarobi 5 proc., je¿eli za granicê - nawet kilkaset.

Przypomnijmy wiêc, ¿e przepisy jasno wskazuj±: je¿eli mamy do czynienia z lekiem refundowanym, mar¿a hurtowa wynosi 5 proc. Sztywne mar¿e (choæ ich obliczanie jest bardziej skomplikowane) dotycz± te¿ aptek. Ich nieprzestrzeganie grozi powa¿nymi karami.

Za co kara dla apteki

W 2012 r. po nowelizacji listy leków refundowanych odetchn±æ z ulg± mogli pacjenci z cukrzyc± typu pierwszego. Pañstwo postanowi³o dop³acaæ do ich drogiej insuliny. Problem mieli chorzy z cukrzyc± typu drugiego, bo oni musieli p³aciæ za ten sam lek 100 proc. warto¶ci. W dodatku lek podro¿a³. W³a¶cicielka jednej z aptek w Trójmie¶cie mia³a zapasy insuliny i uzna³a, ¿e skoro pacjenci musz± p³aciæ za lek 100 proc. warto¶ci, to mo¿e im obni¿yæ cenê. - Przecie¿ ci pacjenci byli podwójnie krzywdzeni. Ma³o, ¿e pañstwo wykluczy³o ich z refundacji, to jeszcze kaza³o p³aciæ sztywn± cenê - mówi Aleksandra Ku¼niak i dodaje, ¿e sprzeda³a czê¶æ opakowañ za mniej wiêcej 190 z³. Gdyby przestrzega³a sztywnej mar¿y, pacjenci musieliby p³aciæ prawie 250 z³.

Po kilku miesi±cach do apteki przyszed³ komunikat z resortu zdrowia, z którego wynika, ¿e apteka z³ama³a ustawê refundacyjn± i zgodnie z przepisami bêdzie musia³a ponie¶æ konsekwencje. Te s± powa¿ne, bo apteka musi zwróciæ sumê sprzedanych niezgodnie z przepisami leków, a dodatkowo 5 proc. rocznego obrotu lekami refundowanymi. - W przypadku naszej spó³ki to mo¿e byæ kilkaset tysiêcy z³otych, mo¿e nawet milion - mówi Ku¼niak, która jeszcze w 2012 r. odpowiedzia³a Ministerstwu Zdrowia i przedstawi³a swoje stanowisko. Podnios³a argument, ¿e skoro pañstwo nie dop³aca³o do leku dla tej grupy pacjentów ani grosza, to nie ma mowy o refundacji i stosowaniu sztywnych mar¿.

Co ciekawe, identyczne stanowisko zaprezentowa³ w rozmowie z TOK FM kilka tygodni temu wiceminister Igor Radziewicz-Winnicki. - To jest b³±d w rozumowaniu od pocz±tku. Lek objêty refundacj± to jest ten lek, który zosta³ zrefundowany. Przepis o sztywnej mar¿y dotyczy leku, który zosta³ zrefundowany. Tylko czê¶æ leku dostarczana na polski rynek zostanie zrefundowana, a czê¶æ nie, i wtedy ta sztywna mar¿a nie obowi±zuje - mówi³ wiceminister. Tyle tylko, ¿e wtedy broni³ stanowisk wydanych przez resort. Chodzi³o o leki wywo¿one z kraju przez hurtownie farmaceutyczne.

Zapomnieli, ale sobie przypomnieli

Ministerstwo nie na³o¿y³o kary od razu i wydawa³o siê, ¿e sprawa zosta³a wyja¶niona. Od 2012 r. apteka nie otrzyma³a z resortu ¿adnej informacji. Na pocz±tku kwietnia 2015 r. przysz³o jednak kolejne pismo, z którego wynika, ¿e przedstawiciele apteki mog± przejrzeæ dokumenty i zgromadzony materia³ dowodowy. - Widaæ, ¿e w sprawie nic siê nie dzia³o przez ponad dwa lata, bo ostatnie pisma w tej sprawie pochodz± z pocz±tku 2013 r. - mówi Ku¼niak.

Dodajmy, ¿e ministerstwo przypomnia³o sobie o sprawie dok³adnie w momencie, w którym zaczêli¶my pytaæ o mar¿e i wydawane przez przedstawicieli departamentu lekowego interpretacje. Pod pismami dotycz±cymi konkretnej apteki podpisa³ siê Grzegorz Bartolik, ten sam, który hurtowniom zezwala³ na nieprzestrzeganie mar¿ przy eksporcie leków.

Procedowaæ w kierunku ukarania

Dotarli¶my do dokumentu, z którego jasno wynika, ¿e kto¶ w ministerstwie wyda³ dyspozycjê: "WA¯NE! (...) postêpowaæ w kierunku na³o¿enia kary". Taka odrêczna informacja znajduje siê na jednym z pism dotycz±cych apteki. Kilka tygodni temu pytali¶my w ministerstwie, czy od pocz±tku obowi±zywania ustawy refundacyjnej na³o¿ono karê za nieprzestrzeganie mar¿y. Otrzymali¶my tak± odpowied¼: "Odpowiadaj±c na Pana pytanie, informujê, ¿e Minister Zdrowia nie na³o¿y³ kary w oparciu o art. 50 ustawy z dnia 12 maja 2011 r.". Ta sytuacja mo¿e siê jednak zmieniæ.