Co rok to samo: Marnotrawstwo, machlojki. Ile jest sensu w zarzutach wobec Owsiaka?

Od lat w dzieñ fina³u WO¦P - a 15 stycznia Orkiestra zagra po raz 25. - pojawiaj± siê g³osy podwa¿aj±ce uczciwo¶æ Jurka Owsiaka. Przypominamy wiêc najg³o¶niejsze zarzuty wobec szefa WO¦P oraz najnowsze kontrowersje. Ile w nich sensu?
Zarzuty wobec Jurka Owsiaka
3

Fot. Gazeta.pl

Otwórz galerię Na Gazeta.pl

Spory o Jerzego Owsiaka i Wielk± Orkiestrê ¦wi±tecznej Pomocy sta³y siê ju¿ niemal noworoczn± tradycj±. Niechêtne mu media zarzucaj± Owsiakowi trwonienie, a tak¿e defraudowanie pieniêdzy Wielkiej Orkiestry ¦wi±tecznej Pomocy. Ale jak do tej pory próby zdyskredytowania szefa WO¦P spali³y na panewce. Im bli¿ej do kolejnego fina³u WO¦P, tym wiêcej w prawicowych mediach i blogosferze s³ów krytyki pod adresem jego organizatora. Przypomnijmy te najwa¿niejsze - wraz z ocen± tego, na ile s± s³uszne.



Je¶li przyjrzeæ siê zestawieniu ¶rodków zebranych w ostatnich latach, "efekt" dzia³ania Caritasu znacznie przewy¿sza WO¦P. Jak pisa³ tygodnik "Uwa¿am Rze", np. "2010 rok WO¦P zakoñczy³ przychodem w wysoko¶ci 58,29 mln z³. W tym samym czasie Caritas Polska, bez wliczania warto¶ci darów rzeczowych, pozyska³a 238,1 mln ". Podobnie by³o w 2012 roku, co odnotowa³ portal Wiadomosci24.pl.

Czy WO¦P gromadzi zatem mniej ¶rodków? Tak. Czy warto czyniæ z tego zarzut? Niekoniecznie.



Nawet rzecznik Caritas Polska mówi³ otwarcie w rozmowie z WP, ¿e "nasze organizacje to s± odmienne rzeczywisto¶ci i zestawianie ich tak naprawdê s³u¿y innym celom, ale na pewno nie dobroczynno¶ci".



- Nie, nie mam etatu - mówi³ w 2014 roku Owsiak Agnieszce Kublik z "Gazety Wyborczej", kiedy pyta³a go, czy pracuje i zarabia w fundacji WO¦P. - Mam firmê, Mrówka Ca³a, to jest przedsiêbiorstwo produkcji programów telewizyjnych. Je¿eli np. wystawiam rachunek za swój wyk³ad, a mam wyk³ady w ca³ej Polsce, ludzie mnie zapraszaj± i firmy te¿, ¿ebym da³ spicz przez pó³torej godziny, to na Mrówkê - mówi³ lider WO¦P. Przyzna³ te¿, ¿e Mrówka sprzedaje swoje us³ugi fundacji.

- Sporadycznie wykonuje umowy zwi±zane z reklamowaniem dzia³añ fundacji, czyli produkcje telewizyjne z wykorzystaniem materia³ów, które miêdzy innymi tworzê do swojego bloga Owsiaknet.pl - mówi³ Owsiak.

Czê¶æ dziennikarzy i blogerów twierdzi jednak, ¿e zakres wspó³pracy fundacji z firm± Owsiaka jest nieco szerszy - daje to niektórym asumpt do oskar¿ania lidera WO¦P, ¿e poprzez prywatn± firmê "¿eruje" on na pieni±dzach fundacji. (wiêcej w punkcie 4)



"Jerzy Owsiak kupi³ w ubieg³ym roku luksusowy 115-metrowy apartament, warty oko³o miliona z³otych" - donosi³a w tonie sensacji w 2014 roku Niezale¿na.pl, pisz±c o wyj±tkowo wysokich zarobkach szefa WO¦P i informuj±c, ¿e "prawdopodobnie" naby³ nieruchomo¶æ za gotówkê.

Owsiak w o¶wiadczeniu przekazanym mediom zdementowa³ tê informacjê. - Wzi±³em na nie w ubieg³ym roku kredyt na 10 lat, po sprzeda¿y poprzedniego mieszkania - pisa³.

Pó¼niej zaprosi³ te¿ do swojego domu ekipê TVN 24, aby pokazaæ telewidzom, jak w rzeczywisto¶ci wygl±da jego "apartament". To, czy jest on, czy nie jest luksusowy, ka¿dy mo¿e oceniæ sam.



Prawicowe media od lat atakuj± Owsiaka, sugeruj±c, ¿e zak³adane przez niego i jego ¿onê spó³ki (np. Z³oty Melon) w "niejasny" sposób ¿eruj± na pieni±dzach z WO¦P.

Wydaje siê jednak, ¿e w ich dzia³alno¶ci niejasno¶ci jest raczej niewiele - Owsiak otwarcie t³umaczy³, ¿e Z³oty Melon zarabia np. na us³ugach zwi±zanych z Przystankiem Woodstock, jednak w ca³o¶ci nale¿y do fundacji.

"Owsiak organizuje dzia³alno¶æ biznesow±, która daje Fundacji zyski" - argumentowa³a w " GW " Dominika Wielowieyska.

W 2015 roku bloger Matka Kurka powtórzy³ podobne zarzuty tak¿e wobec spó³ek Mrówka Ca³a i Jasna Sprawa (która jednak nie nale¿± do WO¦P). Szydzi³, ¿e Owsiak (jako szef WO¦P) kupuje sam od siebie (jako w³a¶ciciela spó³ki) m.in. reklamy, utwory muzyczne, apteczki czy p³yty CD.

Czy jest co¶ z³ego w tym, ¿e prywatne spó³ki Owsiaka i jego ¿ony sprzedaj± towary i us³ugi fundacji? Jedni stwierdz±, ¿e tak, inni zgodz± siê zapewne z Wielowieysk±, ¿e "Owsiak musi z czego¶ ¿yæ". Ponadto spó³ki s± potrzebne, bo WO¦P jako fundacja nie mo¿e prowadziæ dzia³alno¶ci gospodarczej, a wiêc np. sprzeda¿y gad¿etów.



W 2014 r. furorê w niechêtnych WO¦P mediach - g³ównie prawicowych - robi³o zestawienie liczb, z którego wynika³o, ¿e tylko 54 proc. zebranych pieniêdzy wydano na cele statutowe Orkiestry. Nie by³a to prawda. Sztab WO¦P podkre¶la³, ¿e, po pierwsze, zgodnie z prawem musi publikowaæ sprawozdania roczne, podczas gdy cykl rozliczenia danego Fina³u trwa ok. 1,5 roku - WO¦P ma na to zgodê odpowiednich organów pañstwowych.

Bilanse roczne nie pokrywaj± siê przez to ze sprawozdaniami sporz±dzanymi w czerwcu. Gdyby WO¦P postêpowa³ w tej kwestii niezgodnie z prawem, oznacza³oby to k³opoty ze strony Urzêdu Skarbowego - pisali¶my.

Po drugie, sztab WO¦P publikuje - podlegaj±ce kontrolom MSW - sprawozdania finansowe. A z nich jasno wynika, ¿e np. w 2012 r. na cele charytatywne posz³o 95 proc. zebranych pieniêdzy. A tak wygl±da wstêpne rozliczenie za 24. fina³ w ubieg³ym roku :



Oskar¿enia WO¦P o ogromne marnotrawstwo ¶rodków obali³ wykopowicz Rineo t³umacz±c, ¿e "autor po stronie przychodów fundacji zapisuje wszystko, w³±cznie z dotacjami sponsorskimi na Woodstock, natomiast po stronie wydatków "na pomoc" zapisuje jedynie wydatki na zakup sprzêtu medycznego, pomijaj±c pozosta³e statutowe wydatki WO¦P, np. programy medyczne".

Wysok± efektywno¶æ WO¦P potwierdzi³o wkrótce potem tak¿e Ministerstwo Pracy.



Oskar¿enia o to, ¿e pieni±dze zebrane w czasie kwest WO¦P nie s± wydawane na pomoc potrzebuj±cym, ale np. na Przystanek Woodstock, pojawia³y siê ju¿ w 2010 roku, kiedy pisa³a o tym " Rzeczpospolita ".

Ju¿ wówczas Jerzy Owsiak t³umaczy³, ¿e przepisy nie pozwalaj± na takie wydatkowanie ¶rodków. Precyzowa³, ¿e na Woodstock przeznaczana jest tylko czê¶æ odsetek od zebranej w czasie fina³u kwoty.

- Odsetki mo¿emy wydaæ na to, na co chcemy. Jak to siê komu¶ nie podoba, to mo¿e nie wrzucaæ nastêpnym razem - mówi³ na antenie Radia TOK FM .

Wspomniany ju¿ u¿ytkownik Wykopu Rineo porusza³ te¿ kwestiê oskar¿eñ pod adresem Owsiaka, jakoby ten za pieni±dze WO¦P mia³ sobie wybudowaæ willê pod Kwidzynem. "To zwyczajne k³amstwo. Budynek przedstawiony na zdjêciu to o¶rodek szkolenia wolontariatu, zwany czasem Uniwersytetem WO¦P. Jest to w³asno¶æ fundacji, sam Owsiak w niej bywa, ale zdecydowanie w niej nie mieszka" - pisa³ Rineo. A sam przystanek Woodstock jest finansowany g³ównie przez sponsorów i darowizny celowe.



Niektórzy krytycy WO¦P twierdz±, ¿e ¶rodki zebrane w czasie kwest nie s± w ca³o¶ci wydawane na zakup sprzêtu. Na swojej stronie internetowej WO¦P pisze jednak co innego - wszystkie zebrane podczas fina³u pieni±dze przeznacza siê "na zakup sprzêtu medycznego i finansowanie programów medycznych, co wykazujemy w publikowanych (...) sprawozdaniach ze sposobu wydatkowania zebranych ¶rodków" - pisz± organizatorzy WO¦P .

"Koszty dzia³alno¶ci administracyjnej nie s± pokrywane ze ¶rodków pochodz±cych ze zbiórki w ramach Fina³u WO¦P. Na tego typu koszty Fundacja pozyskuje sponsorów, przeznacza ¶rodki z darowizn otrzymanych w ci±gu roku, a tak¿e z odsetek od lokat bankowych" - czytamy. Wydatki te obejmuj± m.in. "koszty wynagrodzeñ i ¶wiadczeñ socjalnych osób zatrudnionych w biurze Fundacji, koszty utrzymania biura i ¶rodków transportu, us³ugi bankowe, pocztowe i telekomunikacyjne" itp.



Owsiak pozwa³ w 2013 roku blogera Piotra Wielguckiego, pisz±cego pod pseudonimem MatkaKurka. Szef WO¦P twierdzi³, ¿e bloger w trzech tekstach pomówi³ Orkiestrê i jego samego o przyw³aszczenie pieniêdzy pozyskiwanych z publicznej zbiórki. Tê sprawê Owsiak przegra³ - ale diabe³ tkwi w szczegó³ach.

S±d uniewinni³ Wielguckiego z zarzutów dotycz±cych dwóch z tych tekstów, a choæ uzna³ go za winnego zniewa¿enia szefa WO¦P w trzecim z nich, w którym bloger nazwa³ Owsiaka "hien± cmentarn±", nie wymierzy³ ¿adnej kary. Co wiêcej, s±d uzna³, ¿e Matka Kurka opar³ swoje twierdzenia na powszechnie dostêpnych dokumentach. Argumentów przedstawianych w tekstach blogera jednak nie oceni³, poniewa¿ uzna³, ¿e s± "opiniami", a te mo¿e mieæ ka¿dy.

Owsiak i WO¦P kiepsko rozegrali ów proces - do tego stopnia, ¿e s±d w uzasadnieniu wyroku napisa³, ¿e nie kwestionuj±c, co do zasady, wiarygodno¶ci zeznañ Jerzego Owsiaka, podkre¶liæ trzeba, ¿e s±d dostrzeg³ w tych zeznaniach szereg nie¶cis³o¶ci".

Czy to oznacza automatycznie, ¿e Owsiak rzeczywi¶cie defraudowa³ pieni±dze? Niekoniecznie, bo jak podkre¶la sam zainteresowany, o prawid³owo¶ci finansów jego fundacji ¶wiadczyæ mog± liczne, pozytywnie zakoñczone, kontrole organów pañstwowych.

Owsiak wniós³ apelacjê i w drugiej instancji S±d Okrêgowy w Legnicy w 2015 r. zaostrzy³ wyrok dla blogera - zas±dzi³ grzywnê wysoko¶ci 5 tys. z³. Wprawdzie ponownie nie stwierdzi³ znies³awienia w tekstach blogera, jednak - co przemawia na korzy¶æ Owsiaka - uzasadni³ to tym, ¿e zawiera³y one opinie "Matki Kurki", a nie fakty na temat Owsiaka i WO¦P. To oznacza, ¿e twierdzenia, jakoby Owsiak defraudowa³ pieni±dze Fundacji, s± w my¶l prawa opini± blogera Piotra Wielguckiego, nie za¶ stwierdzonym s±dowo faktem.

W po³owie zesz³ego roku MatkaKurka przegra³ kolejny proces z Owsiakiem.. S±d uzna³ za nieprawdziwe sugestie blogera, jakoby Owsiak polecia³ do Nowego Jorku, korzystaj±c z biletów przekazanych przez LOT na WO¦P. Nakaza³ MatceKurce przeprosiny i zap³acenie 10 tys. z³ zado¶æuczynienia.



Na ³amach prawicowej prasy wielokrotnie pojawia³y siê oskar¿enia przeciwko Owsiakowi. Ostatnio "Gazeta Polska" umie¶ci³a go na kontrowersyjnej ok³adce. Kolejn± kontrowersj± wokó³ ¿ycia Owsiaka s± jego relacje z Socjalistycznym Zwi±zkiem Studentów Polskich za PRL, opisywane przez "Gazetê Polsk±".

Innym razem w serwisie Niezale¿na.pl Dorota Kania napisa³a o jego ojcu, ¿e by³ "funkcjonariuszem komunistycznych s³u¿b specjalnych". A jaka jest wersja Owsiaka co do jego rodziny?

Jego ojciec, syn pi³sudczyka, by³ - o czym szef WO¦P zreszt± otwarcie mówi³ - milicjantem w PRL. Jak tysi±ce innych ludzi. Nie zarabia³ kokosów. Matka Owsiaka, jak on sam twierdzi, pracowa³a w s±dach jako protokolantka, a potem jako ksiêgowa w Banku PKO.

- Je¶li kto¶ rzuca, ¿e jestem synem ubeka, to nieprawda, bo jestem synem milicjanta. O swoim ¿yciorysie mówi³em jasno wtedy, gdy ludziom nie przychodzi³o do ³ba, ¿eby o takich rzeczach opowiadaæ. Nie wstydzê siê swojego ¿ycia ani ¿ycia moich rodziców - mówi³ jeszcze w 2008 r. Owsiak.

A w radiowej Trójce w 2013 r. podkre¶li³: - Z ojcem i mam± mia³em bardzo dobr± relacjê. Ojciec by³ milicjantem i to spowodowa³o, ¿e dobrze mnie wychowa³. To by³ cz³owiek, który mia³ swój pogl±d na ¿ycie, ale nigdy nie odczuwa³em, ¿ebym siê "boksowa³ z trepem".



Chcesz wiedzieæ wiêcej i szybciej? ¦ci±gnij nasz± aplikacjê Gazeta.pl LIVE!

POPULARNE
NAJNOWSZE