RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) jest jednym z organów władzy państwowej. Jego głównym zadaniem jest czuwanie nad przestrzeganiem w Polsce praw człowieka i badanie wszystkich spraw, w których mogło dojść do naruszenia praw obywatelskich. Takich urzędników określa się szwedzkim terminem ombudsman. Jest to urzędnik niezależny od wszelkich nacisków politycznych. Jego zadanie polega na udzieleniu pomocy obywatelowi w sytuacji, gdy ten nie ma już dostępnych żadnych instrumentów prawnych.

RPO – historia i podstawowe zadania
Urząd Rzecznika Praw Obywatelskich powstał jeszcze w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Stało się to w roku 1987. Założeniem jest powoływanie na ten urząd wyłącznie ludzi, którzy w żaden sposób nie są związani z ugrupowaniami politycznymi ani też nie pełnią innych stanowisk państwowych. Rzecznik Praw Obywatelskich ma być osobą całkowicie niezależną, która nie prowadzi żadnej działalności kolidującej z charakterem zajmowanego stanowiska.

Do powołania Rzecznika Praw Obywatelskich potrzebna jest specjalna uchwała Sejmu. Zgodę na powołanie kandydata wyrazić musi Senat. Wniosek o powołanie kandydata na to stanowisko składa Marszałek Sejmu albo grupa minimum 35 posłów. Rzecznik Praw Obywatelskich powoływany jest na pięcioletnią kadencję.

Zadaniem RPO jest monitorowanie wszystkich sytuacji, w których mogło dojść do naruszenia praw obywatelskich. Można zgłaszać do niego wszystkie nieprawidłowości w pracy sądów czy innych instytucji państwowych.

Rzecznicy Praw Obywatelskich
Pierwszą osobą powołaną na stanowisko RPO była Ewa Łętowska; jej kadencja trwała w latach 1987–1992. Kolejni Rzecznicy RPO to: Tadeusz Zieliński (1992–1996), Adam Zieliński (1996–2000), Andrzej Zoll (2000–2005), Janusz Kochanowski (2006–2010; kadencja został przerwana z powodu śmierci Rzecznika w katastrofie rządowego Tu–154 w Smoleńsku. Tymczasowo funkcję RPO pełnił jego zastępca, Stanisław Trociuk), Irena Lipowicz (2010–2015). We wrześniu 2015 na stanowisko RPO powołano Adama Bodnara.

W orędziu Duda mówił o kwitnącej demokracji w Polsce. Bodnar: Zabrzmiało jak ponury żart

W orędziu wygłoszonym przed Zgromadzeniem Narodowym prezydent Andrzej Duda przypomniał, że w wyborach udział wzięło ponad 20 mln Polaków. A to zdaniem prezydenta jest dowodem, że "demokracja w Polsce jest silniejsza niż kiedykolwiek". Rzecznik Pra...
Dziewczynka odziedziczyła dług, choć matka odrzuciła spadek w jej imieniu. RPO złożył skargę nadzwyczajną

Nieletnia dziewczynka odziedziczyła po dziadku spadek obciążony długami. Taką decyzję podjął sąd, który stwierdził, że złożone przez jej matkę oświadczenie o odrzuceniu spadku nie niesie skutków prawnych. Skargę nadzwyczajną w sprawie dziecka złoż...
Uchwała "anty-LGBT" w gminie Istebna uchylona przez sąd. "Krzywdzi, wzmacnia poczucie zagrożenia"

Uchwała "anty-LGBT" ustanowiona przez radę gminy Istebna jest nieważna - stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach. "Krzywdzi, wzmacnia poczucie zagrożenia" - podkreślono w uzasadnieniu. Wcześniej interweniował w tej sprawie rzecznik R...
Biuro RPO komentuje sprawę odebranej ojcu 4-letniej Ines: Dziecko nie jest własnością państwa

"Tzw. obrońcy dziecka kierują się motywami politycznymi i traktują je jako własność państwa, ignorując prawa ojca, jedynego żyjącego i prawowitego rodzica" - tak do sprawy 4-letniej Ines odniosło się biuro Rzecznika Praw Obywatelskiej Adama Bodnar...
- RPO
- adam bodnar
Bodnar domaga się zablokowania przepisów dot. oświadczeń sędziów. Sprawa trafia teraz do WSA

Rzecznik Praw Obywatelskiej Adam Bodnar zaskarżył do sądu administracyjnego decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych Jana Nowaka, który odmówił zablokowania części przepisów z tzw. ustawy kagańcowej. Chodziło konkretnie o te przepisy, które...
- UODO
- RPO
- adam bodnar
Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar: Prezydent powinien przeprosić za słowa o LGBT

- Prezydent nie może sobie pozwolić na słowa, które by kwestionowały sens naszej wspólnoty narodowej. Które by podważały to, czy wszyscy obywatele są równoprawnymi obywatelami [...]. Jestem zdania, że prezydent powinien przeprosić za te słowa -...
Koronawirus. 12 tys. zł kary dla 70-latki za wejście do parku. Interweniował RPO

Pomimo odgórnych zakazów, starsza kobieta udała się do parku, za co nałożono na nią karę w wysokości 12 tys. złotych. Po interwencji Rzecznika Praw Obywatelskich kara ta została jednak uchylona.

RPO Adam Bodnar o LGBT: Wzywam do powstrzymania się od mowy wykluczenia i pogardy

"Żadne okoliczności, w tym kampania wyborcza, nie mogą być uzasadnieniem dla dehumanizacji grupy społecznej oraz homofobicznej retoryki" - napisał Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar, sprzeciwiając się nazywaniu osób LGBT "ideologią".
RPO dostał odpowiedź ws. wyborów 10 maja. Dworczyk wskazuje, że to Sasin i Kamiński zajmowali się umowami

Kto zawierał umowy ws. organizacji wyborów 10 maja, m.in. dotyczące druku kart i ich dystrybucji? Szef Kancelarii Premiera odpowiedział RPO, że Mateusz Morawiecki scedował obowiązki w tym zakresie na dwóch ministrów: Jacka Sasina i Mariusza...
Bodnar będzie chciał opinii OBWE ws. wyborów. "Trudno mówić, że jesteśmy państwem w pełni demokratycznym"

- Poproszę o opinię Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka, OBWE jest wyspecjalizowane w analizowaniu rozwiązań dotyczących wyborów - zapowiadał w rozmowie z "Rzeczpospolitą" RPO Adam Bodnar.
RPO zapytał, dlaczego w TVP "odbarwiono" tęczę. Maciej Łopiński: To samodzielne działanie montażysty

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar poprosił p.o. prezesa TVP Macieja Łopińskiego o wyjaśnienia w sprawie "odbarwienia" tęczy w jednym z programów TVP3 Bydgoszcz. "Usunięcie kolorów z flagi było samowolnym działaniem montażysty" - odpowiedział...
Adam Bodnar apeluje do PKW: Wybory nie powinny się odbyć w takich warunkach

"Narażenie głosujących obywateli oraz członków komisji wyborczych na poważne zagrożenie zdrowia i życia może rodzić odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych o charakterze cywilnoprawnym, a nawet karnym" - napisał Adam Bodnar w piśmie skierowan...
Uznane czasopisma kulturalne bez dofinansowania. RPO interweniuje u ministra Glińskiego

Przed dwoma tygodniami Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawiło listę czasopism kulturalnych, które otrzymają rządową dotację. Po raz kolejny pominięte zostały takie tytuły jak: "Krytyka Polityczna", "Dwutygodnik" czy "Magazyn...
KRS nie podjęła uchwały ws. rzecznika dyscyplinarnego. RPO: Powołanie mogło być wadliwe prawnie

Krajowa Rada Sądownictwa nie podejmowała w 2018 r. uchwały dotyczącej wyboru rzecznika dyscyplinarnego sędziów i jego zastępców - wynika z odpowiedzi, jaką Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar otrzymał z KRS. Według RPO, może to oznaczać, że...
- sądy
- RPO
- krs
- adam bodnar

Adam Bodnar o protestach w obronie praworządności: "Sędziowie powinni uważać"

Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził, że mamy w Polsce głęboki kryzys praworządności, a Prokurator Krajowy chce wywrzeć na sędziach "skutek mrożący". Powiedział także, że sędziowie "powinni uważać", pojawiając się publicznie z politykami.
Jacek Kurski uznał spot Izby Lekarskiej za "obraźliwy dla Ojczyzny". Rada Języka Polskiego poucza prezesa TVP

W październiku TVP nie wymitowała spotu Okręgowej Izby Lekarskiej twierdząc, że występujące w nim sformułowanie "Polska to chory kraj" jest obrażliwe. Po stronie lekarzy stanał Rzecznik Praw Obywatelskich, który poprosił o opinię Radę Języka...
- Jacek Kurski
- TVP
- RPO
TVP nie chce pokazać spotu Izby Lekarskiej. Jacek Kurski: Treść obraźliwa dla naszej Ojczyzny

- Emisja spotu, którego już sam tytuł zawiera treść obraźliwą dla naszej Ojczyzny, stoi w oczywistej sprzeczności nie tylko z obowiązkami nadawcy publicznego, ale również z dobrymi obyczajami - przekazał Jacek Kurski Rzecznikowi Praw Obywatelskich...
- Jacek Kurski
- TVP
- RPO
W spisie ludności trzeba będzie określić przynależność wyznaniową? Mamy odpowiedź GUS

W najbliższym narodowym spisie powszechnym ludności będziemy pytani m.in. o przynależność wyznaniową. Zaniepokojenie m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich wywołał jednak brak informacji, że odpowiedzi na to pytanie nie trzeba udzielać. Główny Urząd...
Adam Bodnar nie przyjmie Nagrody Godności Człowieka. Ojciec jej fundatora był beneficjentem III Rzeszy

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar nie przyjmie Nagrody Godności Człowieka przyznanej mu przez Fundację Rolanda Bergera. Media ujawniły, że ojciec fundatora nagrody był beneficjentem III Rzeszy. Prezes fundacji należy do najbardziej znanych...
RPO mówił w Sejmie o naruszaniu praw obywatelskich w Polsce. Przemawiał do niemalże pustej sali

Adam Bodnar na środowym posiedzeniu Sejmu przedstawił sprawozdanie ze swojej działalności w 2018 roku i opisał 15 najważniejszych problemów związanych z przestrzeganiem praw i wolności obywatelskich. Nie wszyscy go jednak usłyszeli - RPO przemawia...
- RPO
- adam bodnar
RPO: Czy TVP uczestniczyła w akcji zniesławiania sędziów przez pracowników resortu sprawiedliwości?

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar wysłał listy do szefów Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Telewizji Polskiej, Witolda Kołodziejskiego i Jacka Kurskiego. Pyta w nich o działania jakie te instytucje podjęły w związku z aferą Piebiaka ...

Jest postępowanie RPO ws. podcięcia gardła kukle arcybiskupa Jędraszewskiego

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające w sprawie podcięcia gardła lalce ze zdjęciem abp. Marka Jędraszewskiego. Do zdarzenia doszło podczas wyborów Mr. Gay w Poznaniu. Sprawą zajęła się też poznańska...
"Patologia i groteska. Nie cofnie się przed niczym". Bodnar komentuje akcję Piebiaka wymierzoną w sędziów

RPO Adam Bodnar, mówiąc o sprawie wiceministra sprawiedliwości Łukasza Piebiaka, stwierdził, że mamy do czynienia z patologią. Onet ujawnił, że to Piebiak miał stać za akcją dyskredytującą sędziów. RPO wspomniał, że znał Piebiaka, gdy ten dział w...
Inspektor Pracy skontrolował sklep IKEA w Krakowie po zwolnieniu pracownika. "Nie wydano żadnych zaleceń"

Adam Bodnar poinformował o wyniku kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w sklepie IKEA w Krakowie. Chodziło o zwolnienie jednego z pracowników za to, że na wewnętrznym forum napisał, że osoby LGBT wg Biblii zasługują na śmierć. Podczas kontroli nie...
Watchdog Polska zawiadamia prokuraturę. Chodzi o materiały TVP na temat Adama Bodnara

Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska złożyło zawiadomienie do prokuratury o możliwości podejrzenia popełnienia przestępstwa przez zarząd TVP, który pozwolił na publikację w stacji materiałów, mających "wywrzeć wpływ na czynności urzędow...
- RPO
- adam bodnar
Tak śmierć dziecka staje się orężem w polityce [ANALIZA]

Obóz władzy sprawnie buduje narrację o państwie, które jest bezlitosne dla mordercy dziecka. RPO Adam Bodnar pryncypialnie broni praw podejrzanego o to zabójstwo, ale przez błędy komunikacyjne daje pożywkę prorządowej propagandzie. Media publiczne...
Podjęto pierwsze kroki prawne ws. materiałów TVP o 14-letnim synu Adama Bodnara

Podjęto pierwsze kroki prawne ws. krytycznych materiałów na temat syna Adama Bodnara zamieszczonych przez TVP Info - donosi press.pl. Serwis zwraca uwagę, że w ciągu ostatnich dni telewizja publiczna wyemitowała kilka negatywnych materiałów na tem...
Wiceminister sprawiedliwości żałuje, że nie można skazać Jakuba A. na bezwzględne dożywocie

Wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik żałuje, że Jakub A. podejrzany o morderstwo 10-letniej Kristiny nie zostanie osądzony i skazany na podstawie przepisów znowelizowanego Kodeksu karnego. W nowych przepisach będzie kara dożywocia bez...

RPO składa zawiadomienie ws. słów Międlara o zamachu w Nowej Zelandii. Prokuratura musi zareagować

Rzecznik Praw Obywatelskich złożył zawiadomienie ws. Jacka Międlara. Rzecznik uważa, że były duchowny mógł dopuścić się przestępstwa publikując film, w którym mówi o zamachowcu z Nowej Zelandii. Teraz prokuratura ma obowiązek wszcząć postępowanie ...
RPO odpowiada żonie Zybertowicza. "Trzeba cofnąć się o pół kroku, nie bać się słowa przepraszam"

Adam Bodnar odpowiedział na list żony Andrzeja Zybertowicza. Katarzyna Zybertowicz prosiła RPO o "ostudzenie emocji" po słowach swojego męża o okrągłym stole, które wywołały kontrowersje. 37 opozycjonistów żąda od Zybertowicza przeprosin i wpłacen...
Żona Andrzeja Zybertowicza pisze do RPO. "Mój mąż jest obiektem brutalnego hejtu"

"Mam już tego dość. Mam dość grożenia memu mężowi [...] grożenia kolejnymi pozwami, karami pieniężnymi, nawoływaniami do potępiania czy, w końcu, grożenia przemocą" - pisze w liście do Rzecznika Praw Obywatelskich Katarzyna Zybertowicz, żona dorad...
Nie będzie konsekwencji dla TVP za ujawnienie danych protestujących przed budynkiem stacji

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie wyciągnie konsekwencji wobec Telewizji Polskiej, która upubliczniła dane osobowe i wizerunki osób, biorących udział w incydencie z Magdaleną Ogórek 2 lutego przed budynkiem TVP Info.
- KRRiT
- TVP
- RPO
RPO chce większego budżetu, PiS się nie zgadza. "Skrajne upolitycznienie urzędu"

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar chciał zwiększenia budżetu na przyszły rok do 48 mln zł. Sejmowa komisja finansów się na to nie zgodziła - budżet ma być niższy o 7 mln zł od wnioskowanego.
- RPO
- PiS
- adam bodnar
Fala skarg zalała Zbigniewa Ziobrę i RPO. Polacy chcą korzystać z pomysłu Andrzeja Dudy

Ludzie na potęgę chcą korzystać z pomysłu prezydenta Andrzeja Dudy. Tysiące próśb o złożenie skargi nadzwyczajnej trafiają do Zbigniewa Ziobry i dr. Adama Bodnara. A nawet do tych instytucji, które nie mogą tych skarg już wysyłać do Sądu Najwyższego.
Adam Bodnar pyta o galę LOT-u i odwołaną podróż. Chce wiedzieć, czy zadbano o pasażerów

Adam Bodnar zwrócił się do Urzędów Lotnictwa Cywilnego i Ochrony Konkurencji i Konsumentów ws. lotu z 30 czerwca do Toronto. Rzecznik Praw Obywatelskich chce wiedzieć, czy LOT odpowiednio zadbał o pasażerów.

Pieniądze na pomoc pokrzywdzonym trafiły do fundacji Rydzyka i CBA. Bodnar chce wyjaśnień

Fundacja Lux Veritatis, Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej, Ochotnicza Straż Pożarna i CBA to część podmiotów, które otrzymały wsparcie ze środków Funduszy Pomocy Pokrzywdzonym. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do ministerstwa z...
Bodnar broni nagiego senatora PiS. "Mężczyźni w jego wieku powinni mu pozazdrościć formy"

Senator Jan Maria Jackowski zdobył nieoczekiwanego sojusznika. Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że nagość na plaży nie powinna być problemem. Bodnar pochwalił natomiast formę senatora.
RPO zapytał o karanie za okrzyki "Lech Wałęsa". Otrzymał pismo z policji. Odpowiedź zaskakuje

Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił policję o wyjaśnienia w sprawie interwencji wobec uczestnika kontrmiesięcznicy smoleńskiej z 10 lipca 2017 roku. Odpowiedź jest zaskakująca.
Bodnar pokazuje 10 spraw RPO, o których większość nie słyszała. Dołącza też ważny apel

Adam Bodnar zabiera głos w sprawie największych wydarzeń i najważniejszych ustaw. Jednak Rzecznik Praw Obywatelskich i jego biuro zajmują się nie tylko tymi sprawami, które są znane z mediów. Dostaje on tysiące zapytań i próśb o interwencję. Na...
- RPO
- adam bodnar
Marszałek Senatu próbuje karcić Bodnara: Pan jest zależny czy niezależny? RPO ze spokojem

Adam Bodnar kolejny raz pojawił się w Senacie, by mówić o swoich wątpliwościach dot. ustaw o SN i KRS. Marszałka Karczewskiego te słowa wyprowadziły z równowagi i zaczął sugerować, że RPO jest zależny od partii politycznej.

polecamy więcej tematów

Przypasujesz ślady do zwierzęcia? Tylko leśnik będzie miał w tym quizie 12/12