RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) jest jednym z organów władzy państwowej. Jego głównym zadaniem jest czuwanie nad przestrzeganiem w Polsce praw człowieka i badanie wszystkich spraw, w których mogło dojść do naruszenia praw obywatelskich. Takich urzędników określa się szwedzkim terminem ombudsman. Jest to urzędnik niezależny od wszelkich nacisków politycznych. Jego zadanie polega na udzieleniu pomocy obywatelowi w sytuacji, gdy ten nie ma już dostępnych żadnych instrumentów prawnych.

RPO – historia i podstawowe zadania
Urząd Rzecznika Praw Obywatelskich powstał jeszcze w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Stało się to w roku 1987. Założeniem jest powoływanie na ten urząd wyłącznie ludzi, którzy w żaden sposób nie są związani z ugrupowaniami politycznymi ani też nie pełnią innych stanowisk państwowych. Rzecznik Praw Obywatelskich ma być osobą całkowicie niezależną, która nie prowadzi żadnej działalności kolidującej z charakterem zajmowanego stanowiska.

Do powołania Rzecznika Praw Obywatelskich potrzebna jest specjalna uchwała Sejmu. Zgodę na powołanie kandydata wyrazić musi Senat. Wniosek o powołanie kandydata na to stanowisko składa Marszałek Sejmu albo grupa minimum 35 posłów. Rzecznik Praw Obywatelskich powoływany jest na pięcioletnią kadencję.

Zadaniem RPO jest monitorowanie wszystkich sytuacji, w których mogło dojść do naruszenia praw obywatelskich. Można zgłaszać do niego wszystkie nieprawidłowości w pracy sądów czy innych instytucji państwowych.

Rzecznicy Praw Obywatelskich
Pierwszą osobą powołaną na stanowisko RPO była Ewa Łętowska; jej kadencja trwała w latach 1987–1992. Kolejni Rzecznicy RPO to: Tadeusz Zieliński (1992–1996), Adam Zieliński (1996–2000), Andrzej Zoll (2000–2005), Janusz Kochanowski (2006–2010; kadencja został przerwana z powodu śmierci Rzecznika w katastrofie rządowego Tu–154 w Smoleńsku. Tymczasowo funkcję RPO pełnił jego zastępca, Stanisław Trociuk), Irena Lipowicz (2010–2015). We wrześniu 2015 na stanowisko RPO powołano Adama Bodnara.

Adam Bodnar apeluje do PKW: Wybory nie powinny się odbyć w takich warunkach

"Narażenie głosujących obywateli oraz członków komisji wyborczych na poważne zagrożenie zdrowia i życia może rodzić odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych o charakterze cywilnoprawnym, a nawet karnym" - napisał Adam Bodnar w piśmie skierowan...
Uznane czasopisma kulturalne bez dofinansowania. RPO interweniuje u ministra Glińskiego

Przed dwoma tygodniami Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawiło listę czasopism kulturalnych, które otrzymają rządową dotację. Po raz kolejny pominięte zostały takie tytuły jak: "Krytyka Polityczna", "Dwutygodnik" czy "Magazyn...
KRS nie podjęła uchwały ws. rzecznika dyscyplinarnego. RPO: Powołanie mogło być wadliwe prawnie

Krajowa Rada Sądownictwa nie podejmowała w 2018 r. uchwały dotyczącej wyboru rzecznika dyscyplinarnego sędziów i jego zastępców - wynika z odpowiedzi, jaką Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar otrzymał z KRS. Według RPO, może to oznaczać, że...
- sądy
- RPO
- krs
- adam bodnar
Adam Bodnar o protestach w obronie praworządności: "Sędziowie powinni uważać"

Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził, że mamy w Polsce głęboki kryzys praworządności, a Prokurator Krajowy chce wywrzeć na sędziach "skutek mrożący". Powiedział także, że sędziowie "powinni uważać", pojawiając się publicznie z politykami.
Jacek Kurski uznał spot Izby Lekarskiej za "obraźliwy dla Ojczyzny". Rada Języka Polskiego poucza prezesa TVP

W październiku TVP nie wymitowała spotu Okręgowej Izby Lekarskiej twierdząc, że występujące w nim sformułowanie "Polska to chory kraj" jest obrażliwe. Po stronie lekarzy stanał Rzecznik Praw Obywatelskich, który poprosił o opinię Radę Języka...
- Jacek Kurski
- TVP
- RPO
TVP nie chce pokazać spotu Izby Lekarskiej. Jacek Kurski: Treść obraźliwa dla naszej Ojczyzny

- Emisja spotu, którego już sam tytuł zawiera treść obraźliwą dla naszej Ojczyzny, stoi w oczywistej sprzeczności nie tylko z obowiązkami nadawcy publicznego, ale również z dobrymi obyczajami - przekazał Jacek Kurski Rzecznikowi Praw Obywatelskich...
- Jacek Kurski
- TVP
- RPO
W spisie ludności trzeba będzie określić przynależność wyznaniową? Mamy odpowiedź GUS

W najbliższym narodowym spisie powszechnym ludności będziemy pytani m.in. o przynależność wyznaniową. Zaniepokojenie m.in. Rzecznika Praw Obywatelskich wywołał jednak brak informacji, że odpowiedzi na to pytanie nie trzeba udzielać. Główny Urząd...

Adam Bodnar nie przyjmie Nagrody Godności Człowieka. Ojciec jej fundatora był beneficjentem III Rzeszy

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar nie przyjmie Nagrody Godności Człowieka przyznanej mu przez Fundację Rolanda Bergera. Media ujawniły, że ojciec fundatora nagrody był beneficjentem III Rzeszy. Prezes fundacji należy do najbardziej znanych...
RPO mówił w Sejmie o naruszaniu praw obywatelskich w Polsce. Przemawiał do niemalże pustej sali

Adam Bodnar na środowym posiedzeniu Sejmu przedstawił sprawozdanie ze swojej działalności w 2018 roku i opisał 15 najważniejszych problemów związanych z przestrzeganiem praw i wolności obywatelskich. Nie wszyscy go jednak usłyszeli - RPO przemawia...
- RPO
- adam bodnar
RPO: Czy TVP uczestniczyła w akcji zniesławiania sędziów przez pracowników resortu sprawiedliwości?

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar wysłał listy do szefów Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Telewizji Polskiej, Witolda Kołodziejskiego i Jacka Kurskiego. Pyta w nich o działania jakie te instytucje podjęły w związku z aferą Piebiaka ...
Jest postępowanie RPO ws. podcięcia gardła kukle arcybiskupa Jędraszewskiego

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające w sprawie podcięcia gardła lalce ze zdjęciem abp. Marka Jędraszewskiego. Do zdarzenia doszło podczas wyborów Mr. Gay w Poznaniu. Sprawą zajęła się też poznańska...
"Patologia i groteska. Nie cofnie się przed niczym". Bodnar komentuje akcję Piebiaka wymierzoną w sędziów

RPO Adam Bodnar, mówiąc o sprawie wiceministra sprawiedliwości Łukasza Piebiaka, stwierdził, że mamy do czynienia z patologią. Onet ujawnił, że to Piebiak miał stać za akcją dyskredytującą sędziów. RPO wspomniał, że znał Piebiaka, gdy ten dział w...
Inspektor Pracy skontrolował sklep IKEA w Krakowie po zwolnieniu pracownika. "Nie wydano żadnych zaleceń"

Adam Bodnar poinformował o wyniku kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w sklepie IKEA w Krakowie. Chodziło o zwolnienie jednego z pracowników za to, że na wewnętrznym forum napisał, że osoby LGBT wg Biblii zasługują na śmierć. Podczas kontroli nie...
Watchdog Polska zawiadamia prokuraturę. Chodzi o materiały TVP na temat Adama Bodnara

Stowarzyszenie Sieć Obywatelska Watchdog Polska złożyło zawiadomienie do prokuratury o możliwości podejrzenia popełnienia przestępstwa przez zarząd TVP, który pozwolił na publikację w stacji materiałów, mających "wywrzeć wpływ na czynności urzędow...
- RPO
- adam bodnar

Tak śmierć dziecka staje się orężem w polityce [ANALIZA]

Obóz władzy sprawnie buduje narrację o państwie, które jest bezlitosne dla mordercy dziecka. RPO Adam Bodnar pryncypialnie broni praw podejrzanego o to zabójstwo, ale przez błędy komunikacyjne daje pożywkę prorządowej propagandzie. Media publiczne...
Podjęto pierwsze kroki prawne ws. materiałów TVP o 14-letnim synu Adama Bodnara

Podjęto pierwsze kroki prawne ws. krytycznych materiałów na temat syna Adama Bodnara zamieszczonych przez TVP Info - donosi press.pl. Serwis zwraca uwagę, że w ciągu ostatnich dni telewizja publiczna wyemitowała kilka negatywnych materiałów na tem...
Wiceminister sprawiedliwości żałuje, że nie można skazać Jakuba A. na bezwzględne dożywocie

Wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik żałuje, że Jakub A. podejrzany o morderstwo 10-letniej Kristiny nie zostanie osądzony i skazany na podstawie przepisów znowelizowanego Kodeksu karnego. W nowych przepisach będzie kara dożywocia bez...
RPO składa zawiadomienie ws. słów Międlara o zamachu w Nowej Zelandii. Prokuratura musi zareagować

Rzecznik Praw Obywatelskich złożył zawiadomienie ws. Jacka Międlara. Rzecznik uważa, że były duchowny mógł dopuścić się przestępstwa publikując film, w którym mówi o zamachowcu z Nowej Zelandii. Teraz prokuratura ma obowiązek wszcząć postępowanie ...
RPO odpowiada żonie Zybertowicza. "Trzeba cofnąć się o pół kroku, nie bać się słowa przepraszam"

Adam Bodnar odpowiedział na list żony Andrzeja Zybertowicza. Katarzyna Zybertowicz prosiła RPO o "ostudzenie emocji" po słowach swojego męża o okrągłym stole, które wywołały kontrowersje. 37 opozycjonistów żąda od Zybertowicza przeprosin i wpłacen...
Żona Andrzeja Zybertowicza pisze do RPO. "Mój mąż jest obiektem brutalnego hejtu"

"Mam już tego dość. Mam dość grożenia memu mężowi [...] grożenia kolejnymi pozwami, karami pieniężnymi, nawoływaniami do potępiania czy, w końcu, grożenia przemocą" - pisze w liście do Rzecznika Praw Obywatelskich Katarzyna Zybertowicz, żona dorad...
Nie będzie konsekwencji dla TVP za ujawnienie danych protestujących przed budynkiem stacji

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji nie wyciągnie konsekwencji wobec Telewizji Polskiej, która upubliczniła dane osobowe i wizerunki osób, biorących udział w incydencie z Magdaleną Ogórek 2 lutego przed budynkiem TVP Info.
- KRRiT
- TVP
- RPO

RPO chce większego budżetu, PiS się nie zgadza. "Skrajne upolitycznienie urzędu"

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar chciał zwiększenia budżetu na przyszły rok do 48 mln zł. Sejmowa komisja finansów się na to nie zgodziła - budżet ma być niższy o 7 mln zł od wnioskowanego.
- RPO
- PiS
- adam bodnar
Fala skarg zalała Zbigniewa Ziobrę i RPO. Polacy chcą korzystać z pomysłu Andrzeja Dudy

Ludzie na potęgę chcą korzystać z pomysłu prezydenta Andrzeja Dudy. Tysiące próśb o złożenie skargi nadzwyczajnej trafiają do Zbigniewa Ziobry i dr. Adama Bodnara. A nawet do tych instytucji, które nie mogą tych skarg już wysyłać do Sądu Najwyższego.
Adam Bodnar pyta o galę LOT-u i odwołaną podróż. Chce wiedzieć, czy zadbano o pasażerów

Adam Bodnar zwrócił się do Urzędów Lotnictwa Cywilnego i Ochrony Konkurencji i Konsumentów ws. lotu z 30 czerwca do Toronto. Rzecznik Praw Obywatelskich chce wiedzieć, czy LOT odpowiednio zadbał o pasażerów.
Pieniądze na pomoc pokrzywdzonym trafiły do fundacji Rydzyka i CBA. Bodnar chce wyjaśnień

Fundacja Lux Veritatis, Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej, Ochotnicza Straż Pożarna i CBA to część podmiotów, które otrzymały wsparcie ze środków Funduszy Pomocy Pokrzywdzonym. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do ministerstwa z...
Bodnar broni nagiego senatora PiS. "Mężczyźni w jego wieku powinni mu pozazdrościć formy"

Senator Jan Maria Jackowski zdobył nieoczekiwanego sojusznika. Rzecznik Praw Obywatelskich uważa, że nagość na plaży nie powinna być problemem. Bodnar pochwalił natomiast formę senatora.
RPO zapytał o karanie za okrzyki "Lech Wałęsa". Otrzymał pismo z policji. Odpowiedź zaskakuje

Rzecznik Praw Obywatelskich poprosił policję o wyjaśnienia w sprawie interwencji wobec uczestnika kontrmiesięcznicy smoleńskiej z 10 lipca 2017 roku. Odpowiedź jest zaskakująca.
Bodnar pokazuje 10 spraw RPO, o których większość nie słyszała. Dołącza też ważny apel

Adam Bodnar zabiera głos w sprawie największych wydarzeń i najważniejszych ustaw. Jednak Rzecznik Praw Obywatelskich i jego biuro zajmują się nie tylko tymi sprawami, które są znane z mediów. Dostaje on tysiące zapytań i próśb o interwencję. Na...
- RPO
- adam bodnar

Marszałek Senatu próbuje karcić Bodnara: Pan jest zależny czy niezależny? RPO ze spokojem

Adam Bodnar kolejny raz pojawił się w Senacie, by mówić o swoich wątpliwościach dot. ustaw o SN i KRS. Marszałka Karczewskiego te słowa wyprowadziły z równowagi i zaczął sugerować, że RPO jest zależny od partii politycznej.
Awantura o większy budżet dla RPO. Pawłowicz do Bodnara: "Niech pan szuka oszczędności"

Sejmowa komisja sprawiedliwości negatywnie zaopiniowała wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o zwiększenie budżetu dla jego instytucji. Sprawa wywołała na sali dużo emocji.
Sukces dla Bodnara i lokatorów. TK orzekł: eksmisja "na bruk" jest niezgodna z konstytucją

"W skrócie chodzi o to, że żona policjanta (będąca w ciąży i z dzieckiem) nie wyląduje na bruku, jeśli policjant ją nagle opuści i zostawi w mieszkaniu służbowym" - tak efekt decyzji TK podsumowuje Adam Bodnar. Trybunał przychylił się do jego...
Ta debata pokazała, jak posłowie szanują prawa obywateli. W 5 minut prawie wszyscy wyszli z sali

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawiał w Sejmie sprawozdanie ze swojej działalności w ubiegłym roku. Choć PiS zdawało się szykować do próby odwołania Adama Bodnara ze stanowiska, dziś prawie nikt nie raczył go wysłuchać. Również posłowie opozycji.
Ten wyrok ucieszy psiarzy. Sąd uchylił zakaz wchodzenia z czworonogiem do miejsc publicznych

Zakaz wyprowadzania psów do parków czy na place zabaw jest niezgodny z prawem. Wojewódzki Sąd Administracyjny wydał właśnie wyrok w tej sprawie.
- pies
- RPO
- Częstochowa
- prawa zwierząt
Ma 95 lat, walczył w Powstaniu, a państwo zabrało mu pieniądze. "Jakbym został spoliczkowany"

"Mam 95 lat i jestem jednym z ostatnich powstańców warszawskich. Pod koniec życia za przelaną krew dla Polski, za pracę zawodową i społeczną zostałem nagrodzony dezubekizacją. Czuję się tak, jakbym został spoliczkowany".
Bodnar chce kolejnego weta Dudy. Chodzi o ustawę, która ułatwi wyrzucanie ludzi z mieszkań

Bez konsultacji społecznych i w ekspresowym trybie Sejm przyjął ustawę, która potencjalnie może doprowadzić do łatwiejszego wyrzucania ludzi z mieszkań przez komorników. Rzecznik Praw Obywatelskich wzywa prezydenta do jej zawetowania.

Po przyjęciu ustawy o SN PiS przejmie Państwową Komisję Wyborczą? Jest dementi Ziobry

Wiceminister sprawiedliwości oświadczył dziś, że rewolucja w SN może jednocześnie oznaczać zmiany w składzie Państwowej Komisji Wyborczej. Kilkadziesiąt minut później zaprzeczył temu jego zwierzchnik, Zbigniew Ziobro.
Wiceszef MSZ "zrobi wszystko", by odwołać Bodnara. Zarzuca mu brak "zdolności honorowych"

Jan Dziedziczak zapowiedział, że "zrobi wszystko", by odwołać Adama Bodnara z funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich. Wiceminister uważa, że po słowach o "współuczestniczeniu narodu polskiego" w Holokauście, Adam Bodnar stracił "jakiekolwiek prawa...
- MSZ
- RPO
- jan dziedziczak
- Adam Bodnar
Sale zabaw dla dzieci są niebezpieczne? Zatrważające wyniki ogólnopolskiej inspekcji

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Inspekcja Handlowa skontrolowały sale zabaw dla dzieci w całej Polsce. Wyniki inspekcji są zatrważające: we wszystkich placówkach są uchybienia mogące zagrozić bezpieczeństwu dzieci.
Adam Bodnar nie przyjął nagrody od "Newsweeka". Tłumaczy: Jestem wdzięczny, ale przyjąłem taką zasadę

Rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar otrzymał od "Newsweeka" wyróżnienie za działalność publiczną. Jednak nagrody im. Teresy Torańskiej nie przyjął. - Aby nie podważano mojej bezstronności - tłumaczy w gazecie.
- RPO
- Adam Bodnar
Posłowie PiS kontra Bodnar. Wyrzucali mu m.in. budowę windy dla niepełnosprawnych i współpracę ze Słupskiem

Rzecznik Praw Obywatelskich był dziś w Sejmie. Krystyna Pawłowicz wypytywała go m.in. o to, dlaczego chciał zainstalować w urzędzie windę dla niepełnosprawnych i ile wydaje na "tak zwane sprawy równościowe".

polecamy więcej tematów

Warzywa. Quiz wiedzy ogólnej